 IN MEMORIAM JOHN HEUZEL Iedereen is uniek en iedereen die wegvalt laat een leemte na. Alleen is de nagelaten leemte bij mensen als John Heuzel heel wat groter dan het gemiddelde. John Heuzel was een Bruggeling geworden Oostendenaar. Na een paar omzwervingen werd hij rond 1975 vertaler bij de Nationale Delcrederedienst in Brussel, maar veel belangrijker: hij begon toen ook, onder meer door toedoen van de Brugse journalist Yves Slabbinck, mee te werken aan het literaire tijdschrift Kruispunt. Weinig zal hij bevroed hebben welk geestelijk avontuur hij daarmee inzette. Kruispunt was al in januari 1959 opgericht door Mark Braet, Georges Van Acker, Willy Tergat, Jan Verwest en Willem De Winter, met als doel het aanmoedigen van sociale literatuur, vooral bij jongere auteurs, het bevorderen van de verstandhouding met Nederlandse auteurs en het helpen vergroten van de vrijheid van mening. Vanwege de marxistische signatuur van de twee eerstgenoemden had het blad een rood imago. In maart 1981 nam John Heuzel de leiding van het tijdschrift over van de toenmalige hoofdredacteur, Georges Van Acker. Hij werd "tegelijk hoofdredacteur, redactiesecretaris en hoofd administratie, zette een verkoopstand op of ging naar symposia en minder saaie bijeenkomsten," zoals hij het kernachtig uitdrukte in een interview van 1 juli 2005 in De Krant van West-Vlaanderen. Hij zei er toen niet bij dat hij feitelijk ook de financiële verantwoordelijkheid op zijn schouders nam. Van 1981 tot na 2005 heeft hij geschiedenis geschreven, maar in het laatstgenoemde jaar deed hij voor het blad eigenlijk al aan stervensbegeleiding. John Heuzel gooide de ramen wijd open en maakte van Kruispunt een uitkijkpost en ontmoetingsplaats voor de meest uiteenlopende soorten literatuur en taalgebieden. Rood werd veelkleurig. In de eerste plaats was John Heuzel zelf uitermate geïnteresseerd in minder bekende landen en literaturen, wat afstraalde op de inhoud van het tijdschrift. En bovendien was die brede kijk bij tijdschriftredacties zo zeldzaam dat alwie culturele belangstelling had voor het ‘ongewone’ buitenland graag bij Kruispunt aansloot. Het ging niet om het herkauwen van de grote, bekende literaturen als de Angelsaksische of de Franse, maar bijvoorbeeld wel om verkenningen in de Nieuwgriekse. Een willekeurige greep uit alleen maar de themanummers die in al die jaren verschenen illustreert dat voldoende: over James Joyce, door John zelf verzorgd; over Zuid-Afrikaanse jongerenpoëzie, in samenwerking met Koos Kombuis (toen nog André Letoit); over Cypriotische literatuur, verzorgd door Kees Klok en zijn vrouw, Stella Timonidou zaliger; over de Welse Dafydd ap Gwilym, door Lauran Toorians; over Bretonse verhalen en Bretonse poëzie; over mystiek, ego-literatuur, en ook over Dikke Maurice van de Spiegel, door Patrick Spriet. Om daarbij de rake woorden van Hubert Van Eygen te citeren: "Deze opsomming maakt al duidelijk dat Kruispunt inderdaad geen gewoon tijdschrift was en dat de kapitein die dit schip over de zeven wereldzeeën loodste een échte kaper was die ons de weg wees naar onvermoede schatten!" (in Weirdo's van december 2020). Rond 2005 werd echter duidelijk dat het genoeg was geweest. John Heuzel, al die tijd volop gesteund en praktisch bijgestaan door zijn vrouw Marie, zag geen toekomst meer voor het tijdschrift. Hij had geen opvolger en bovendien verloor hij – van de praktische kant bekeken - door het afsterven van zijn gedreven drukker Tony De Schacht ook nog eens een enorme steunpilaar. John bouwde af, maar het duurde nog tot 2009 vooraleer aflevering 200 uitkwam, de allerlaatste. Kruispunt was niet meer. Daarna heeft hij zich, samen met zijn vrouw, ontpopt tot een wereldreiziger, die onverdroten zeer verschillende plaatsen op onze planeet opzocht, haast koortsachtig, alsof hij iets in te halen had. Zijn harde werk voor en met het tijdschrift is er niet door verbleekt. Hij zal ons bijblijven als de breed kijkende, onvermoeibare man van bijzonder weinig woorden, met de ringbaard, de doordringende ogen en de eeuwige pijp. Achterom kijken hoeft hij niet te doen, het was in orde. Jan Deloof
|